Λιβανίου
Προς Θεοδόσιον Βασιλέα
Υπέρ των Ιερών
(386 μ.Χ.)
"[...] 8. Bεβαίως εσύ ο ίδιος (Θεοδόσιος) δεν διέταξες να κλείσουν τα ιερά ούτε απαγόρευσες την είσοδο στους ναούς ούτε το ιερόν πυρ των ναών ούτε το λιβάνι ούτε τις προσφορές άλλων θυμιαμάτων σε ναούς και βωμούς, όμως οι μαυροφορεμένοι αυτοί που τρώνε περισσότερο και από τους ελέφαντες και κατεβάζοντας αμέτρητα ποτήρια παρενοχλούν όσους συνοδεύουν το ποτό τους τραγουδώντας, αυτοί που συγκαλύπτουν τις επιδόσεις τους στο φαγοπότι με μια τεχνητή χλωμάδα του προσώπου τους ' αυτοί, ω βασιλιά, και ενώ ο νόμος είναι σε ισχύ, ορμούν πάνω στα ιερά κρατώντας ξύλα και πέτρες και σίδερα, και μερικές φορές χωρίς αυτά, με γυμνά χέρια και πόδια. Ακολουθεί η "Μυσών λεία" (σ.σ.: ο,τιδήποτε μπορεί να ληστευθεί ατιμώρητα), το "κατέβασμα" της οροφής, η κατεδάφιση των τοίχων, το σπάσιμο των αγαλμάτων, το αναποδογύρισμα των βωμών ' και οι (πολυθεϊστές) ιερείς πρέπει να σωπαίνουν ή να πεθαίνουν ' και αφού (οι μαυροφόροι) κατεδαφίσουν ένα (ιερό), "δρόμος επί τα δεύτερα και τρίτα (ιερά)" και τρόπαια επί τροπαίων στοιβάζουν, ενάντια στο νόμο.
9. Τέτοια τολμούνται και μεσα στις πόλεις, περισσότερο όμως στους αγρούς. Και είναι πολλοί οι κάθε φορά επιτιθέμενοι ' και μετά τα μύρια κακά, το διασκορπισμένο πλήθος συγκεντρώνεται και ζητούν λόγο ο ένας του άλλου, για το τι έπραξαν, και θεωρούν ντροπή το να μην έχουν διαπράξει τα μέγιστα αδικήματα. Ξεχύνονται στους αγρούς σαν χείμαρροι και μαζί με τα ιερά, ερημώνουν και τους αγρούς. Διότι όταν ένας αγρός στερηθεί το ναό του, αυτός τυφλώνεται και κείται και πεθαίνει. Τα ιερά, βασιλιά, είναι η ψυχή των αγρών ' τους πρωτοέδωσαν ζωή και δια πολλών γενεών αφέθηκαν στους τωρινούς (ανθρώπους).
10. Σε αυτούς αποθέτουν τις ελπίδες τους οι αγρότες, για τις γυναίκες ή τους συζύγους, για τα παιδιά τους, για τις αγελάδες, για τη γη που σπέρνουν και φυτεύουν. Και όταν παθαίνει τέτοιο κακό η ύπαιθρος, μαζί με τις ελπίδες των αγροτών χάνεται και η προθυμία τους ' διότι πιστεύουν πως οι κόποι τους θα πάνε χαμένοι αφού στερήθηκαν τους θεούς που θα βοηθήσουν ώστε οι κόποι τους να ευοδωθούν. Και όπως δεν δουλεύουν την γη με την ίδια φροντίδα, ούτε και η σοδειά μπορεί να είναι ίδια με πριν ' έτσι, και ο γεωργός γίνεται φτωχότερος, και η είσπραξη των φόρων μειώνεται. Διότι ακόμα και να είναι κανείς πρόθυμος να πληρώσει φόρους, δεν μπορεί να το κάνει.
11. Τέτοιο αντίκτυπο έχουν στις μεγάλες υποθέσεις του κράτους οι βιαιότητες που αποτολμούν ενάντια στον κόσμο της υπαίθρου οι άνθρωποι αυτοί που ισχυρίζονται ότι πολεμούν τα ιερά. Όμως ο πόλεμός τους είναι γι' αυτούς πηγή εισοδήματος ' διότι αρπάζουν όχι μόνον ο,τι βρίσκεται μέσα στους ναούς, αλλά και τα υπάρχοντα των ταλαιπώρων αγροτών, την παραγωγή τους και τα ζώα. Και αποχωρούν τελικώς οι (μαυροφόροι) εισβολείς κουβαλώντας τα υπάρχοντα των πολιορκημένων. Σε εκείνους δεν αρκούν αυτά, αλλά σφετερίζονται και ξένη γη λέγοντας ότι η γη του τάδε γεωργού είναι περιουσία του ιερού (συνεπώς μπορούν να την κλέψουν μαζί με τα λάφυρα από το ιερό), και με αυτον τον τρόπο πολλοί έχουν χάσει πατρικές περιουσίες, με ψευδείς τίτλους. Από τα δεινά των άλλων, καλοπερνούν αυτοί, που ισχυρίζονται ότι νηστεύοντας, λατρεύουν τον θεό τους. Εαν κάποιοι από τα θύματά τους πάνε στην πόλη και βρουν τον "ποιμένα", -έτσι αποκαλούνται κάποιοι άνθρωποι όχι και τόσο αγαθοί-, και κλαίγοντας του διηγηθούν όσα έπαθαν, ο "ποιμένας" αυτός επαινεί τους κακοποιούς, και ξαποστέλνει τους παθόντες λέγοντάς τους ότι είναι κερδισμένοι που δεν έπαθαν χειρότερα.
12. Και όμως, βασιλιά, δικοί σου υπήκοοι είναι και αυτοί ' και σου είναι πιο χρήσιμοι από τους άλλους που εγκληματούν σε βάρος τους, όσο πιο χρήσιμος είναι ένας εργαζόμενος από έναν άεργο. Αυτοί είναι οι μέλισσες, ενώ εκείνοι οι κηφήνες. Και όταν ακούν ότι σε κάποιο αγρό υπάρχει κάτι που να μπορούν να αρπάξουν, άμεσα κατηγορούν τον κτηματία ότι κάνει θυσίες και άλλα κακά, και ότι πρέπει να γίνει ένοπλη επέμβαση, και νάσου καταφθάνουν οι σωφρονιστές, αυτό το όνομα ("σωφρονισμός") δίδουν στις "ληστείες", αν και λίγα είπα (μικρόν είπον). Ο ληστής προσπαθεί να ξεφύγει αρνούμενος την πράξη του και αν τον πεις "ληστή", θα το θεωρήσει προσβολή. Ενώ αυτοί, υπερηφανεύονται και καμαρώνουν για τα κατορθώματά τους και τα διηγούνται σε όσους δεν τα γνωρίζουν, και επί πλέον έχουν την αξίωση να ανταμειφθούν γι' αυτά[...]".

=))=II=((= Σχόλια και Ερωτήσεις επί του κειμένου, στο "Βιβλίον Επισκεπτών" =))=II=((=
=))=II=((= Σχολιασμός επιστολής Λιβανίου προς Θεοδόσιο =))=II=((=
=))=II=((= Κείμενα =))=II=((=
=))=II=((= Κεντρική =))=II=((=